Heilige Drie-Eenheid C - "De Geest van waarheid" (14/06/2025)
Openingsgebed
God, Jij Bron van alle leven,
Jij die als een Vader, als een Moeder van ons houdt,
Wees er, hier in ons midden,
nu we samen brood delen en breken
en elkaar ontmoeten
In de naam van de Vader, die ons het leven geeft,
die antwoordt op onze vragen en ons vrij laat.
In de naam van de Zoon, die in de wereld komt,
het mensenleven deelt, onze broeder wil zijn, en ons voorgaat.
In de naam van de Geest, die onze harten verwarmt,
ons denken verlicht, richting geeft aan ons handelen,
en ons krachtig maakt. Amen.
Openingslied: ♫ 8 Alta trinità beata
Alta Trinità beata,
da noi sempre adorata.
Trinità gloriosa
unità maravigliosa.
Tu sei manna saporosa
e tutta desiderosa.
Verheven, heilige Drie-eenheid,
altijd door ons aanbeden.
Glorierijke Drie-ene God,
mysterie van wonderlijke eenheid.
U bent het hemelse brood,
waar heel ons hart naar verlangt.
Inleiding (Frans)
In verschillende situaties beginnen of eindigen activiteiten, vieringen, rituelen met het maken van een kruisteken: in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Een verwijzing naar de grondslag van ons geloof. Maar ook naar het mysterie van de heilige Drievuldigheid, van de Triniteit.
De kerk viert de zondag na Pinksteren het hoogfeest van de heilige Drie-Eenheid. God, diegene om wie het draait in ons geloof, staat daarbij centraal.
De scheppende Vader, de Zoon die samen met ons lief en leed deelt, die ons voorleefde wat onvoorwaardelijke liefde is, en de Geest die ons blijft bezielen en bijstaan.
Een moeilijk onderwerp, waar zoals veel priesters, ook onze pater Guido, niet zo graag over preekte.
Van in het begin hebben de christenen de band gelegd tussen de Vader, de Zoon en de Geest. Er ontstonden verschillende stromingen en zware discussies over de vraag of Jezus, naast mens, ook God was. Drie concilies spraken zich uit: Nicea in 325 (gelijkwaardigheid van Jezus), Constantinopel I in 381 (gelijkwaardigheid van de Heilige Geest) en Chalcedon (451) (definitieve vaststelling van de leer van de Drie-eenheid).
Dat zijn formele, eerder juridische teksten. Maar wat hebben we daar aan als gelovige onderweg in 2025?
In de lezing vandaag krijgt de “Geest van Waarheid” een bijzondere plek. Luisteren we naar wat Johannes schrijft.
Lezing: Johannes 16, 12-15 (NBV21)
Ik heb jullie nog veel meer te zeggen, maar jullie kunnen het nog niet verdragen.
De Geest van de waarheid zal jullie, wanneer Hij komt, de weg wijzen naar de volle waarheid.
Hij zal niet namens zichzelf spreken, maar Hij zal zeggen wat Hij hoort en jullie bekendmaken wat komen gaat.
Door jullie bekend te maken wat Hij van Mij heeft, zal Hij Mij eren.
Alles wat van de Vader is, is van Mi – daarom heb Ik gezegd dat Hij alles wat Hij jullie bekend zal maken, van Mij heeft.
Deelmoment (Frans)
Vorige week vierden we Pinksteren. Bij Johannes verschijnt Jezus in hun midden, wenst hen “Vrede” en blaast de Geest over hen uit.
Een gave én een zending ... Vandaag horen we een flashback.
Jezus wil de leerlingen nog veel vertellen, maar ze zijn er nog niet klaar voor.
Maar hij belooft dat de Geest van waarheid zal komen en dat die, wanneer het zover is, de weg zal wijzen naar de volle waarheid.
Dan benadrukt Jezus de verwevenheid tussen de Geest, hemzelf en de Vader. Je kunt deze drie “personen” niet los zien van elkaar. Je kunt ze onderscheiden, maar niet scheiden. Ze vormen een geheel, een soort gemeenschap. Ze zijn “God”.
Heel zijn leven lang al verwijst Jezus naar de Vader als de bron van alle leven, van de Liefde, van het bekommerd zijn om ons welzijn en onze groei tot volle mensen die niet voor zichzelf alleen leven, maar bekommerd zijn om de mensen om hen heen en de zorg voor de natuur.
Wij geloven dat God niet in zichzelf gekeerd is.
Hij is een God die zijn Liefde en zijn Leven meedeelt, uitdeelt en doorgeeft. Echte liefde is bezielde mededeelzaamheid, naar anderen toe gericht. Door naar God, die mysterieuze Drie-Eenheid, zelf te kijken, ontdekken we een waarheid: … ons leven is pas écht leven als het wordt geschonken en gegeven. Wie niet deelt met anderen, heeft Gods bedoeling niet begrepen. Echt leven is liefde delen.
Jezus verduidelijkt in woord en gebaar wat Gods droom beleven betekent en aan goeds kan teweegbrengen, ook al geeft het dikwijls tegen de stroom in roeien ook moeilijke momenten.
Pilatus vroeg “wat is waarheid”.
In de wereld van vandaag is het moeilijk om te weten welk nieuws waarheidsgetrouw is en welk “fake”, vervalst of gefabriceerd is.
Ook in de gewone contacten zijn wij, mensen, niet altijd eerlijk. Soms liegen we, al dan niet om bestwil, om mensen te sparen. Soms vertellen we halve waarheden. Soms zwijgen we om niet voor ons gedacht te moeten uitkomen.
En dan heeft Jezus het hier over de “Geest van waarheid, die ons de weg zal wijzen naar de volle waarheid.”
Ik begrijp het ook niet helemaal, maar ik denk dat het te maken heeft met:
- Onszelf leren kennen. Zien we ten diepste zijn, met onze goede kanten, onze valkuilen en onze kleine kanten, die we graag wegsteken, ook voor onszelf.
En toch ook tot het besef komen dat we door God geliefd zijn, dat we er mogen zijn en de moeite waard zijn. Dat ervaren én aanvaarden. - God leren kennen als iemand die ons kansen geeft, uitnodigt, zonder te dwingen, te ver-oordelen, steeds weer hopend dat ook wij, de weg van onvoorwaardelijke liefde zouden gaan.
Hij wenst ons “Vrede” in de brede, bijbelse betekenis van het woord, “Vreugde” om het vele mooie en de kleine daden van goedheid op onze weg en de “Hoop” die nooit opgeeft … - De Geest leren kennen als de betrouwvolle helper om de waarheid in onze dagdagelijkse werkelijkheid te zien en daarin keuze te maken, zodat we meer leven dan geleefd te worden.
Het is niet alleen een kwestie van redeneren, van denken. Het is ook een kwestie van voelen, van het hart en een kwestie van doen, van proberen goed te handelen.
In de waarheid gaan staan … dat is goed, nodig om het ideaal van de Liefde na te streven, maar het is ook goed om tegelijk te beseffen dat we dat niet ten volle kunnen bereiken, dat wij niet volmaakt zijn, en ook niet hoeven te zijn …
Laten we de komende periode op zoek gaan naar onszelf, naar God en de anderen aan wie we Liefde kunnen betonen.
Dekken we dan nu de tafel om Jezus te gedenken, te breken en te delen.
Bezinning: God, wie zijt Gij nu eigenlijk?
God, wie zijt Gij nu eigenlijk?
Vader, Zoon en Geest zeggen ze.
Maar wie zijt Gij dan voor mij?
Wij, mensen, willen U grijpen, God,
vastklemmen, omarmen, knuffelen, smeken,
voor onze kar spannen …
Maar Gij laat U niet grijpen.
Gij grijpt ons, mensen,
niet beklemmend, niet versmachtend,
maar wel levengevend en teder.
Verrijzend voel ik me soms gegrepen.
Soms zijt Gij als een Vader voor mij.
Beschermend, vermanend, geduldig met me meegaand.
Soms zijt Gij als Zoon in mijn leven.
Ge zijt voor mij een voorbeeld om naar de kleinste mens te gaan.
Soms zijt Gij Geest in mijn leven,
inspirator om te getuigen van uw Liefde.
God, wie Ge ook zijt.
Ik blijf geloven in uw naam:
‘Ik zal er zijn voor jou’.
(naar Ward Vanoverbeke)