4 zondag van de advent C - 'Ontmoeting, de eerste stap naar meer mens worden' (21/12/2024)
Aansteken van de 4de adventskaars (Jackie)
We zijn al de 4de zondag van de advent.
Wij kozen ervoor om als thema van deze advent stil te staan bij de vraag: Mag Jezus bij ons, bij mij, bij jou, thuiskomen?
We zijn, als pelgrims, al 4 weken op stap, 4 adventsvieringen, GEVI-momenten, meditatie en oasedag, tabormomenten, repetities en kerstconcert.
En we zijn er nog niet, we gaan nog naar Vurste voor de kerstviering, nog soep maken, kerst vieren en zingen in de gevangenis.
Als pelgrims op stap, een weg rijk aan ontmoetingen, de weg is het doel en dan komen we thuis. Zoals Amanda Strydom in het Afrikaans zingt in een prachtig pelgrimsgebed: "Elke pelgrim keer weer huistoe, elke swerwer kom wee tuis. Ek verdwaal steeds op u grootpad, zoekend naar u boardinghuis."
Vandaag, bij deze 4de adventszondag willen we terugkijken en vooruit kijken bij al die ontmoetingen die we op deze weg mochten en zullen meemaken.
We belichten dit met ‘Ontmoeting, de eerste stap naar meer mens worden’.
We laten ons inspireren door de ontmoeting die Maria had met haar nicht Elisabeth.
In het verhaal van deze ontmoeting, dat we vandaag horen, zien we al denkbeeldig de wiegjes klaarstaan.
Er wordt verwachtingsvol uitgekeken naar de geboorte van Johannes en Jezus.
We hebben een WIEGJE van zoutdeeg gemaakt en we willen dit aanbrengen bij de 4de kaars van onze adventskrans.
Ik wil één van de jongeren uitnodigen om de vierde kaars op de adventskrans aan te steken en het wiegje bij de adventskrans te brengen.
Ondertussen zingen we tweemaal: ♫ 95 In onze donkere nacht
In onze donk’re nacht
Ontsteek dan een lichtend vuur dat nooit meer dooft,
Vuur dat nooit meer dooft.
Lieve Jezus,
Ik ga op stap met mijn trom.
Ik ben een klein arm kind,
maar ik speel een lied voor Jou,
met hart en ziel.
Jij, een pasgeboren kind, in de kribbe.
Breng Jij geluk en vree?
Telt iedere mens dan mee?
Ik doe in ieder geval mee,
Ik met mijn trom.
Mag ik nu de andere jongeren uitnodigen om ook de paaskaars en de kaarsen van de menora aan te steken.
Openingsgebed
God van liefde, in deze periode van het jaar,
waarin de dagen op zijn kortst zijn en de nachten op zijn langst,
zien wij uit naar uw licht.
Doe ons leven vanuit hoop,
hoop op een nieuwe wereld,
een nieuwe wereld waaraan wij willen meewerken.
Te beleven in ontmoeting met en naar mensen om ons heen,
in uw naam, Ik-zal-er-zijn,
Vader, Zoon en Geest.
Inleiding (Jackie)
Weet je het nog, de afgelopen weken hadden we het over de weg klaar maken voor de geboorte van Jezus, en daarna hoorden we hoe Johannes de Doper als wegbereider op de voorgrond kwam, Johannes, de zoon van Elisabeth en Zacharias.
Vandaag, hoofdstuk 1 van Lucas, gaan we een stapje terug. Johannes de Doper en Jezus zijn nog niet geboren.
Lucas vertelt het verhaal van het bezoek, de visitatie, van Maria aan haar nicht Elisabeth, beiden hoog zwanger.
Elisabeth, een dame met een eerbiedaardige leeftijd, uit een voornaam priestergeslacht, wonend in Juda, dicht bij Jerusalem.
En Maria, een jong ongehuwd meisje, zoals de Schrift het zegt: ze heeft nog geen man bekend,
en ze woont daarenboven in Nazareth in het minder geacht, half heidense Galilea.
Een verhaal, heel kort maar vol symboliek, laat ons luisteren.
Lezing: Lucas 1, 39-45 (NBV21)
Kort daarop reisde Maria in grote haast naar het bergland, naar een stad in Juda, waar ze het huis van Zacharias binnenging en Elisabet begroette. Toen Elisabet de groet van Maria hoorde, sprong het kind op in haar schoot; ze werd vervuld van de heilige Geest en riep luid: ‘De meest gezegende ben je van alle vrouwen, en gezegend is de vrucht van je schoot! Wie ben ik dat de moeder van mijn Heer naar mij toe komt? Toen ik je groet hoorde, sprong het kind van vreugde op in mijn schoot. Gelukkig is zij die geloofd heeft dat de woorden van de Heer in vervulling zullen gaan.’
Homilie (Jackie)
Vergeet niet, Lucas was er zelf niet bij. Hij schrijft hier dan ook geen geschiedenis. Hij vertelt een verhaal, een verhaal van een ontmoeting, zoals ik zei, eenvoudig, kort, maar vol symboliek.
Deze eenvoudige tekst, aangevuld met dit heel mooi schilderij van Rogier Van der Weyden, geschilderd ergens tussen 1435 en 1440 nodigt ons uit tot reflectie.
Wat zit hierin? Welke boodschap willen zowel de schrijver als de schilder ons meegeven? Wat betekent deze symboliek?
In ieder geval is ‘ontmoeting’ het eerste wat bij mij opkomt.
Ontmoeting van twee eenvoudige, maar buitengewone en gelovige vrouwen, Maria en Elisabeth. Een ontmoeting waar de zorgzaamheid van afstraalt.
We zien centraal hun tedere interactie, wanneer de een voorzichtig een hand op de schoot van de ander legt, als erkenning van het mysterie dat zij beiden met zich meedragen. De gebaren van hun handen spreken boekdelen en geven tederheid, menselijkheid, eerbied en gedeelde verwondering weer.
Hun gezichtsuitdrukkingen zijn sereen. Ze weerspiegelen zowat de stille vreugde, maar ook een beetje ongerustheid. En toch zijn ze hoopvol en zijn ze zich bewust van de diepte van hun ontmoeting.
Het doet ons nadenken over het belang van een eenvoudige ontmoeting.
Wat mij daarnaast opvalt is de ‘eenvoud’ van het verhaal. Het is trouwens heel kort.
Ik heb dan ook voor mezelf geen behoefte om dit verhaal te gaan koppelen aan grote wereldproblemen en politieke spelletjes die ons verontrusten.
Ik heb vandaag geen behoefte aan het koppelen van dit verhaal aan zaken die we weliswaar belangrijk vinden, maar, als je het me toelaat, vandaag eventjes terzijde wil leggen. Zaken zoals de positie van de vrouw in de kerk, het probleem van machtsmisbruik in de kerk, verborgen agenda’s …
Neen, eventjes niet, gewoon het belang van een heel simpele maar intense, oprechte ontmoeting waar het niet belangrijk is hoe belangrijk we zelf zijn.
En daarenboven is het verhaal heel ‘kleinschalig’.
Ik nodig jullie uit om, vertrekkend vanuit de symboliek van dit eenvoudig verhaal, in de komende week aandacht te hebben voor die kleinschaligheid.
Zoals Maria, kunnen we Jezus meedragen in onze eenvoudige ontmoetingen met mensen, mensen die we komende week op onze weg zullen tegenkomen.
Vrienden, familie, mensen uit onze Effata gemeenschap, mensen langs de straat.
Hou het simpel maar oprecht, wees zorgzaam, luisterbereid en vooral eenvoudig en liefdevol. Het kerstgebeuren nodigt ons daartoe uit.
Laat het verhaal van vandaag en in het bijzonder de Maria die we vandaag hebben ontmoet hierbij een inspiratie zijn. Een vrouw die in de bijbel staat vermeld als de moeder van Jezus: Maria ...
We weten wel, in de loop der eeuwen raakte haar naam bedolven onder het kaarsvet van veel misgroeide devoties, soms commercieel uitgebuit, onder een verflaag van dogma's en misplaatste eretitels. Iets wat zij zeker zelf niet zou willen.
Toen kwamen de dagen van de ontnuchtering en Maria verdween naar de hoek of op zolder, zo'n plaats waar alles staat wat zijn tijd heeft gehad ...
Maar dan komt er weer een tijd - misschien op een uur zoals vandaag - dat je haar terug vanonder het stof haalt: Maria, de gelovige vrouw, de trouwe moeder, enerzijds nederig, dienstbaar en devoot, anderzijds krachtig, strijdvaardig en geëmancipeerd, vrouw en Moeder van allen, vooral de zwaksten.
Groots in eenvoud en in kleinschaligheid.
Dergelijke ontmoetingen, geïnspireerd door Maria, wens ik jullie toe in de komende dagen.
En om dit kracht bij te zetten nodig ik jullie nog eens uit, nu tot het zingen, het zingen van een eenvoudig Marialied. Nummer 34 Liefde gaf U duizend namen.
Dit lied werd gecomponeerd in 1910 op vraag van de paters jezuïeten in Gent in het kader van de viering van de 50ste verjaardag van het groot marmeren beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Vlaanderen in de jezuïetenkerk in de Posteernestraat in Gent, beeld dat nu in de Savaanstraat staat in het Sint-Barbara college.
In eenvoud en kleinschaligheid dekken we nu samen de tafel.
Bezinning
We kiezen vandaag voor een bezinningsmoment waar we luisteren naar het Ave Maria van Caccini van de Russische componist Vladimir Vavilov waarop de ballerina Tatiana Osipova wondermooi het Ave Maria danst. We luisteren gedurende 2 minuten ingetogen naar deze wondermooie klank en dans.
Tatiana Osipova, een Russische ballerina van de Bolsjoi Ballet Academy, danst op het Ave Maria van de Russische componist Vladimir Vavilov (1925-1973).
Klik hier om die uitvoering te zien: https://www.otheo.be/artikel/wondermooi-russische-ballerina-danst-ave-maria-video
Adventsgebed
God van leven en licht,
geen duisternis houdt U tegen.
U maakt telkens weer toekomst mogelijk.
Kinderen springen op in de schoot van hun moeder,
het nieuwe leven laat zich niet tegenhouden,
het baant zich een weg naar het licht.
God, geef dat ook wij werken aan een betere wereld
als dragers van uw licht.
Amen.