Goede Vrijdag A  (10/04/2020)

De profeet Jesaja zegt

Hij is door de mensen veracht en verstoten;
man van smarten door lijden getekend.

Ze hebben hem mishandeld en Hij verdroeg het gelaten, heeft nauwelijks een klacht geuit.
Als een lam voor zijn scheerders was Hij met stomheid geslagen.

Hij is uit het land van de levenden gestoten, als een goddeloze weggewerkt.
Hij die geen onrecht verdroeg en geen leugen spreken kon.

Het kwaad van de wereld heeft Hem gebroken, de misdaad heeft Hem gedood.
Met alle zonden op zijn schouders is Hij gestorven.

Door de mensen veracht, door ons verstoten
heeft Hij gedaan wat van Hem werd gevraagd,
 heeft Hij de wil van God volbracht.

Lezing: Johannes 19, 23 - 30  (NBV)

Nadat ze Jezus gekruisigd hadden, verdeelden de soldaten zijn kleren in vieren, voor iedere soldaat een deel. Maar zijn onderkleed was in één stuk geweven, van boven tot beneden. Ze zeiden tegen elkaar: ‘Laten we het niet scheuren, maar laten we loten wie het hebben mag.’ Zo ging in vervulling wat de Schrift zegt: ‘Ze verdeelden mijn kleren onder elkaar en wierpen het lot om mijn mantel.’ Dat is wat de soldaten deden.

Bij het kruis van Jezus stonden zijn moeder met haar zuster, Maria, de vrouw van Klopas, en Maria uit Magdala. Toen Jezus zijn moeder zag staan, en bij haar de leerling van wie hij veel hield, zei hij tegen zijn moeder: ‘Dat is uw zoon,’ en daarna tegen de leerling: ‘Dat is je moeder.’ Vanaf dat moment nam die leerling haar bij zich in huis.

Toen wist Jezus dat alles was volbracht, en om de Schrift geheel in vervulling te laten gaan zei hij: ‘Ik heb dorst.’ Er stond daar een vat water met azijn; ze staken er een majoraantak met een spons in en brachten die naar zijn mond. Nadat Jezus ervan gedronken had zei hij: ‘Het is volbracht.’

Hij boog zijn hoofd en gaf de geest.

Deelmoment  (Luc Maes)

Het lijdensverhaal van Johannes is geen uitzichtloos verhaal. Het is ook geen confrontatie met de zwaarte van het lijden. Het is één grote geloofsbelijdenis: Jezus lééft! In elk onderdeel laat de evangelist al de verrijzenis doorschemeren door het lijden. Het is een bemoedigend verhaal voor ieder mens die met lijden wordt geconfronteerd.

Ongetwijfeld had Jezus bewust gekozen voor een weg met risico’s, die kon uitlopen op een confrontatie met de religieuze leiders. Die keuze heeft Hij gemaakt vanuit zijn geloof en zijn verbondenheid met God. Bij God zocht en vond Hij ook de kracht om die weg te blijven gaan, ook al bleef de confrontatie niet uit.

De soldaten verdelen zijn kleren in vieren, voor iedere soldaat een deel. Maar zijn onderkleed is in één stuk geweven, van boven tot beneden. Daarom: ‘Laten we het niet scheuren, maar laten we loten wie het hebben mag.’ Waarom dat merkwaardige detail? De evangelist wil duidelijk maken dat zo in vervulling gaat wat de Schrift zegt: Een priester mag zijn kleren niet scheuren. (Leviticus 21, 10) En in de psalm: ‘Zij kijken vol leedvermaak toe, verdelen mijn kleren onder elkaar en werpen het lot om mijn mantel.’ (Psalm 22, 18-19)

Om de Schrift geheel in vervulling te laten gaan wordt verteld door de evangelist dat Jezus dorst heeft. In de psalmen wordt gesproken over ‘dorst naar God’, zoals: ‘Mijn ziel dorst naar God, naar de levende God, wanneer mag ik nader komen en Gods gelaat aanschouwen? (Psalm 42, 3)

In de Bergrede zegt Jezus: ‘Denk niet dat ik gekomen ben om de Wet of de Profeten af te schaffen. Ik ben niet gekomen om ze af te schaffen, maar om ze tot vervulling te brengen, … totdat alles gebeurd zal zijn.’ (Matteüs 5, 17-18) De vervulling van de Schrift is de weg naar het volle leven, ook al loopt die weg over lijden en dood. Dat wil de evangelist ons duidelijk maken.

Die weg naar het leven is er niet allen voor Jezus, maar ook voor wie Hem volgen. Toen Jezus zijn moeder zag staan, en bij haar de leerling van wie hij veel hield, zei hij tegen zijn moeder: ‘Dat is uw zoon,’ en daarna tegen de leerling: ‘Dat is je moeder’. Door Maria aan te wijzen als de moeder van de leerling en de leerling als haar zoon, wil Jezus mensen aan elkaar toevertrouwen. Mensen worden zijn broeders en zusters. Maria is hun moeder. Een beeld van de gelovige gemeenschap.

‘Het is volbracht.’ De dood ‘overvalt’ Jezus niet. Hij sterft niet bewusteloos. Heel bewust legt Hij zijn leven in Gods hand. Zijn opdracht is tot een goed einde gebracht, ondanks alle tegenstand, ondanks lijden en dood. De Schrift is vervuld. Zijn leven gaat verder. Zijn vertrouwen in God gaat verder in vele mensen, tot op vandaag.

‘Hij boog zijn hoofd en gaf de geest.’ Het buigen van het hoofd is geen teken van ultieme berusting. Integendeel, heel bewust belooft Hij dat Hij de mensen die na Hem komen nabij wil zijn met de kracht van zijn Geest. De kruisdood lijkt wel meteen Pinksteren.

Wie de weg van Jezus gaat, moet ook door lijden en dood. Dat is eigen aan de mens. Maar de weg van mensen is nooit zonder toekomst. Het lijdensverhaal is tevens een verrijzenisverhaal, ook voor ieder van ons. Daarom spreken wij over GOEDE vrijdag.

Bloemen bij het kruis  (Jean-Paul Vermassen)

 Bloemen van verbondenheid met Jezus.
Met de lijdende Jezus en met de Jezus van liefde tot het uiterste.
Bloemen van verbondenheid met lijdende medemensen, wereldwijd,
met zorgende mensen, mensen die evenzeer tot het uiterste gaan in hun zorg voor anderen.

Bloemen van genegenheid.
Bloemen van waardering.
Bloemen van hoop.

Bloemen van troost in deze extra moeilijke virustijd.

Een bloem voor virologen en andere specialisten die dag en nacht zoeken om het coronavirus te bestrijden.

Een bloem voor alle mensen werkzaam in labo’s en farmasector
koortsachtig op zoek naar medicatie en vaccin.Een bloem voor alle mensen in de zorg die - in gevaar voor hun eigen leven -
het beste geven voor zieke, oude en kwetsbare medemensen.

Een bloem voor alle mensen die dienstbaar zijn in zoveel ondersteunende diensten,
het ophalen van huisvuil, het onderwijs, de voeding, de postbedeling, de kinderopvang, …

Een bloem voor alle mensen die aandachtig en attent zorgen voor medemensen
in kwetsbaarheid en eenzaamheid.

Een bloem van verbondenheid met zieke en stervende mensen en hun familie:
dat zij kunnen dragen, verdragen en loslaten als het moet.

Jij, Jezus,
die de lastige, lange lijdensweg ging,
tot in de pijnlijke kruisiging.

Jij, Jezus,
die in diepe verlatenheid gestorven zijt.
Wees troost en kracht voor mensen in grote nood,
voor onszelf die broos en bezorgd zijn.
Laat ons delen in uw overgave.
Laat ons delen in uw vertrouwen in nieuwe opstanding.
Vandaag en in de moeilijke dagen die nog komen.
Amen.

Bezinning  (Carlos Desoete)

Maar toen Hij stierf,
kwam zijn Geest tot leven.

Zo grondig als de dood zijn werk kan doe,
zo grondig breekt precies op dat moment
het Leven door.

De valse zekerheden zijn ontmaskerd.
De boeien die de mensen binden en opsluiten in zichzelf, vallen af.
De wanhoop en de angst zijn overwonnen.

Onvermoede energie wordt vrijgemaakt
en tilt een mens over zijn grenzen heen.
Zijn Geest breekt door,
onstuitbaar,
door geen grafsteen meer tegen te houden.

Gemeenschap groeit
van breken en delen,
van nieuwe verbondenheid,
op de vaste dragende Grond van zijn Liefde.

De mens kan eindelijk leven.

Gebed

Jezus, Hem indachtig die,
in leven en dood,
onze broeder is geworden -

die opliep tegen mensen,
van eigen gelijk overtuigd
van eigen belang bezeten -

die alle kwaad op zich nam,
vroeg te vergeven,
en U zijn leven toevertrouwde -

bidden wij U, God,
om leven voorbij de dood,
om licht in het duister,
om een nieuwe dag na deze donkere nacht,
om paasmorgen voor de wereld.

God, zo bidden wij U,
in Jezus' naam.
Amen.