4 Paaszondag A  -  Herder en deur  (02/05/2020)

Openingsgebed

God,
Jij die al wat is,
geschapen hebt en leidt,
Jij die door ons
genoemd mag worden: Vader,
aan Jou dragen wij in eerbied
dit samenzijn op.

Wij kunnen nu het brood
en de wijn niet samen delen,
maar we voelen ons wel verbonden
met Jou en met elkaar.
Jij die voor ons bent:
Vader, Zoon en heilige Geest.
Amen.

Inleiding

De tekst van vandaag (over de deur) is een van de meest raadselachtige. De tekst werkt als een camera. Eerst zoomen wij in op de herder en het hele beweeglijke gebeuren rond herder, schaap-stal en kudde … dan staat de camera stil op de ‘deur’.

Lezing: Johannes 10, 1 – 11  (NBV)

‘Waarachtig, ik verzeker u: wie de schaapskooi niet binnengaat door de deur maar ergens anders naar binnen klimt, is een dief of een rover. Wie door de deur naar binnen gaat, is de herder van de schapen. Voor hem doet de bewaker open. De schapen luisteren naar zijn stem, hij roept zijn eigen schapen bij hun naam en leidt ze naar buiten. Wanneer hij al zijn schapen naar buiten gebracht heeft, loopt hij voor ze uit en de schapen volgen hem omdat ze zijn stem kennen. Iemand anders volgen ze niet, ze lopen juist van hem weg omdat ze de stem van een vreemde niet kennen.’ Jezus vertelde hun deze gelijkenis, maar ze begrepen niet wat hij bedoelde. Hij ging verder: ‘Waarachtig, ik verzeker u: ik ben de deur voor de schapen. Wie vóór mij kwamen waren allemaal dieven en rovers, maar de schapen hebben niet naar hen geluisterd. Ik ben de deur: wanneer iemand door mij binnenkomt zal hij gered worden; hij zal in en uit lopen, en hij zal weidegrond vinden. Een dief komt alleen om te roven, te slachten en te vernietigen, maar ik ben gekomen om hun het leven te geven in al zijn volheid.
Ik ben de goede herder. Een goede herder geeft zijn leven voor de schapen.

Homilie: Herder en deur  (Luc Maes)

In de joods-christelijke traditie geven de Schriften ons in verhalen, teksten, profetiën, liederen en gebeden het beeld van een God van liefde, nabijheid, barmhartigheid, redding en gerechtigheid. In de oudste geschriften is er ook sprake van een boze God, die straft, wraak neemt, vernietigt en doodt. Jezus heeft dat oude godsbeeld uitgezuiverd. Voor Hem is God ‘Abba’, Vader, een lieve Papa, een en al liefde, barmhartigheid en gerechtigheid. In die God had Jezus vertrouwen.

Die God wordt voorgesteld als een Herder. In Psalm 23 bijvoorbeeld: “De Heer is mijn herder, het ontbreekt mij aan niets.” En bij de profeet Ezechiël: “Dit zegt God, de Heer: Ik zal zelf naar mijn schapen omzien en zelf voor ze zorgen. Zoals een herder naar zijn kudde op zoek gaat als zijn dieren verstrooid zijn geraakt, zo zal ik naar mijn schapen op zoek gaan en ze redden,” (Ez. 34, 11-12)

Dat beeld van de herder wordt later overgedragen op Jezus: Ik ben de goede herder. Een goede herder geeft zijn leven voor de schapen. Er is een sterke band tussen herder en schapen: ze luisteren naar zijn stem, hij roept zijn eigen schapen bij hun naam en leidt ze naar buiten. Wanneer hij al zijn schapen naar buiten gebracht heeft, loopt hij voor ze uit en de schapen volgen hem omdat ze zijn stem kennen. Dat is vertrouwen. Jezus wordt zoals God ‘herder’ genoemd, omdat Hij de liefde van God beleeft en uitstraalt. Precies daarom wekt Hij vertrouwen bij wie in Hem geloven.

Jezus is ook ‘de deur voor de schapen’. Een vreemd beeld. Een schaapskooi heeft meestal geen deur, enkel een deuropening. Via die opening kunnen de schapen in twee richtingen lopen. ’s Avonds worden ze in de schaapskooi binnengeleid, om te rusten, veilig voor wilde dieren en dieven. En ’s morgens worden ze naar buiten geleid om voedsel te vinden op weide-grond. ‘s Nachts zit er een herder in die deuropening. Hij houdt de wacht om het leven van de schapen te beschermen. De herder is de ‘deur’, de toegang tot wat de schapen nodig hebben. Dat schept een band van diep vertrouwen.

Verder in het Johannesevangelie zegt Jezus: “wie mij ziet, ziet hem die mij gezonden heeft.” (Joh. 12, 45) Het vertrouwen dat Jezus wekt bij mensen, verwijst naar God. Jezus is de deur die de weg tussen God en mensen openhoudt: wanneer iemand door mij binnenkomt zal hij gered worden. Ik ben gekomen om hun het leven te geven in al zijn volheid. Vertrouwen in Jezus is de voedingsbodem voor vertrouwen in God.

Zo gaat het nog steeds. Wij hebben vertrouwen nodig, zeker in moeilijke tijden of op moeilijke momenten. Dat vertrouwen wordt gewekt door ‘goede herders’, mensen die de deur openen naar wat we het meest nodig hebben: liefde, nabijheid, zorg, luisterbereidheid, aandacht, hulp, …

Vertrouwen op God klinkt voor veel mensen onwezenlijk. God komt onze problemen niet oplossen in onze plaats. De verbondenheid met medemensen kan wel de deur zijn naar vertrouwen in God. Ook wij zijn met en voor elkaar een weg naar leven in al zijn volheid.

Daarom zeggen wij aan elkaar – op eender welke leeftijd: “God zegene en beware je”.

Bezinning: Herderen - de bestemming van een christen   (uit: 'In zijn Naam' - Carlos Desoete)

De bestemming van een christen ligt samengevat in die ene zin:
‘Ik ben de goede herder’.
Dit woord mag je zeggen en doen.
Herder zijn is houden van
allen die ons zijn toevertrouwd,
en dag in dag uit je leven voor hen geven.
Tot Kerk van herders zijn wij geroepen.

Schaap zijn is onze bestemming niet, want schapen hoeven niets te doen,
alleen te wachten tot een ander voor hen zal zorgen.
Ze hoeven niet te denken,
alleen maar over te nemen wat een ander hen heeft voorgedacht.
Tot schapenkerk zijn wij niet geroepen.

Kerk van herders horen wij te zijn, vanuit die Ene die onze Herder is,
en die ons zendt om zijn herderswerk voort te zetten,
en onvermoeibaar de zorg om mensen in beide handen te nemen.

Laat ons dus herderen.

© fano

Slotgebed  (Luc Maes)

God,
Gij hebt uw herderlijke zorg
doorgegeven aan Jezus.
Door zijn manier van leven
hielp Hij mensen
geloven in en vertrouwen op
het leven in al zijn volheid,
dat Gij elke mens gunt.

Die herderlijke zorg
vertrouwt Gij ook toe
aan elke mens die in U gelooft.
Wij willen luisteren naar uw stem,
door Jezus gesproken.
Wij willen Hem volgen,
die Goede Herder
voor ieder van ons.

Mag zo het vertrouwen groeien
in mensen die ons nabij zijn
in liefde en zorg.
Mag dat vertrouwen
een open deur zijn
naar uw leven gevende nabijheid
bij ieder van ons.              

God,
zegen en bewaar ons
elke dag van ons leven  
en vooral die dagen,
waarop ons leven moeilijk is.
Help ons erop te vertrouwen
dat Gij ons leven geeft in al zijn volheid.

Amen.